Ορισμός-Επιδημιολογία: Ο καρκίνος του πνεύμονα αναφέρεται στις κακοήθειες που προέρχονται από τους αεραγωγούς ή το πνευμονικό παρέγχυμα. Η κύρια μορφή καρκίνου του πνεύμονα είναι ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ), ο οποίος εμφανίζεται στο 85% περίπου του συνόλου των περιστατικών καρκίνου του πνεύμονα.Οι άλλες μορφές περιλαμβάνουν τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (ΜΚΠ) [10%–15%] και τα καρκινοειδή του πνεύμονα [5%]. Οι παραπάνω τύποι καρκίνου μπορούν να ταξινομηθούν περαιτέρω βάσει γονιδιακών μεταλλάξεων (π.χ EGFR, ALK) οι οποίες αποτελούν στόχους νέων θεραπειών.1
Παγκοσμίως, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας ετησίως. Προσβάλλει περισσότερο τους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες και η επίπτωση της νόσου αυξάνει με την ηλικία. Προσβάλλει άτομα ηλικίας >45 ετών, με >55% 70% των περιστατικών να εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω.2,3 Στην Ελλάδα, η εκτιμώμενη επίπτωση της νόσου για το 2020 είναι 13,9%, δηλαδή 8960 νέα περιστατικά.4
Προδιαθεσικοί παράγοντες: Η σημαντικότερη αιτία του καρκίνου του πνεύμονα είναι το κάπνισμα, είτε ενεργητικό είτε παθητικό. Γι’ αυτό και οι καπνιστές έχουν τουλάχιστον 10 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η περιβαλλοντική μόλυνση, η έκθεση στην ακτινοβολία καθώς και το ατομικό ή οικογενειακό ιατρικό ιστορικό.3,5
Κλινική εικόνα: Τα συμπτώματα εμφανίζονται δυστυχώς αργά στην πορεία της νόσου, γεγονός που δυσκολεύει την πρώιμη διάγνωση. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι επίμονος βήχας, δύσπνοια, αιμόπτυση, θωρακικός πόνος, αλλά και γενικά συμπτώματα όπως κόπωση, ανεξήγητη απώλεια βάρους.3
Διάγνωση:
Αρχικά, διενεργείται ακτινογραφία και αξονική τομογραφία (CT) του θώρακα, για να διαπιστωθεί εάν υπάρχει όγκος στον πνεύμονα. Ο γιατρός επιβεβαιώνει τη διάγνωση του καρκίνου με βιοψία, λαμβάνοντας μερικά δείγματα κυττάρων από τον όγκο, τους λεμφαδένες ή έναν δεύτερο όγκο που εντοπίζεται πιο μακριά από τον όγκο που βρίσκεται στον πνεύμονα (μετάσταση).
Η βιοψία μπορεί να πραγματοποιηθεί με διάφορους τρόπους όπως:
Με ενδοσκοπική κάμερα (κάμερα που εισέρχεται στους πνεύμονες)
Η εξέταση ονομάζεται βρογχοσκόπηση.
Με ενδοβρογχικό υπέρηχο (EBUS), μια τεχνική διάγνωσης παρόμοια με τη βρογχοσκόπηση.
Με τη βοήθεια αξονικού τομογράφου.
Χειρουργικά (μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις).
Μετά τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα γίνεται η σταδιοποίηση, δηλαδή η αξιολόγηση της έκτασης του όγκου. Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται αξονικές τομογραφίες, σπινθηρογράφημα οστών, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου ενώ εναλλακτικά εφαρμόζεται ποζιτρονική τομογραφία (PET/CT) και μαγνητική εγκεφάλου.1
Βιβλιογραφικές πηγές:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lung-cancer/symptoms-causes/syc-20374620 Last accessed January 2023
Ferlay, et al. Int J Cancer 2019
SEER Cancer Stat Fact Sheets Lung and Bronchus Cancer. Last accessed January 2023
American Cancer Society. Last accessed January 2023
Globocan 2020
World Health Organisation. Last accessed January 2023
M-GR-00001149