Βασικοκυτταρικό Καρκίνωμα

Ορισμός-Επιδημιολογία: Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (ΒΚ) αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου του δέρματος. Ο κακοήθης αυτός όγκος προκαλεί τοπική ιστική καταστροφή, δηλαδή είναι τοπικά μόνο διηθητικός, επιθετικός και καταστροφικός. Σπάνια όμως, μπορεί να δώσει και απομακρυσμένες μεταστάσεις, που μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς. Ανάλογα με την εντόπισή του μπορεί να οδηγήσει και σε σημαντικές αναπηρίες (π.χ. ΒΚ στον έσω κανθό του ματιού). Οι τελευταίες περιπτώσεις αυτές αποτελούν και σχετική πρόκληση για τους δερματολόγους, ως προς την αντιμετώπισή τους, αφού η χειρουργική αφαίρεση της βλάβης, που είναι και η θεραπεία εκλογής, δεν είναι δυνατή. 

Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά συνήθως παρουσιάζεται μετά την ηλικία των 40 ετών και η επίπτωσή του αυξάνεται με την ηλικία. Εμφανίζεται στους άντρες 30% πιο συχνά από ότι στις γυναίκες. Γεωγραφικά, οι περιοχές που είναι πιο κοντά στον ισημερινό εμφανίζουν μεγαλύτερη επίπτωση της νόσου. Είναι ιδιαίτερα σπάνιο σε άτομα με σκούρο χρώμα δέρματος, και εμφανίζεται κυρίως σε άτομα με ανοιχτό χρώμα δέρματος.

Προδιαθεσικοί παράγοντες: Άτομα με λευκό χρώμα δέρματος με περιορισμένοι ικανότητα να μαυρίζουν είναι εξαιρετικά επιρρεπείς στην ανάπτυξη βασικοκυτταρικού καρκινώματος μετά από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Η συνολική έκθεση στον ήλιο και η ιονίζουσα ακτινοβολία από προηγηθείσα ακτινοθεραπεία αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνους. Η έντονη μάλιστα έκθεση στον ήλιο πριν την ηλικία των 14 ετών προδιαθέτει στην ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος 30-40 χρόνια αργότερα. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η χρόνια έκθεση στο αρσενικό και η ανοσοκαταστολή.

Κλινική εικόνα: Οι βλάβες συνήθως εντοπίζονται στο πρόσωπο, το τριχωτό της κεφαλής, τα αυτιά και τον τράχηλο. Μερικές φορές εμφανίζονται στα ακάλυπτα μέρη του κορμού και των άκρων. Υπάρχουν διάφορες κλινικές μορφές του βασικοκυτταρικού καρκινώματος και διακρίνονται ανάλογα με τη μορφολογία της βλάβης σε: i) οζώδες, ii) ελκωτικό, iii) ουλωτικό, iv) μελαγχρωματικό, v) επιφανειακό πολυκεντρικό. Τα βασικοκυτταρικά καρκινώματα εμφανίζονται συνήθως ως μονήρεις βλάβες, αλλά σπάνια υπάρχουν και ως πολλαπλές βλάβες, μαζί. 

Διάγνωση: Η σχολαστική κλινική εξέταση και δερματοσκόπηση μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση. Η βιοψία δέρματος από τη βλάβη είναι απαραίτητη για την επιβεβαίωση της διάγνωσης.